Ali Asghar Sultaniyeh, Mwakilishi wa
Jamhuri ya Kiislamu ya Iran katika Wakala wa Kimataifa wa Nishati ya Atomiki
IAEA amemwandikia barua tatu Yukiya Amano, Mkurugenzi Mkuu wa wakala huo kumtaka
awajibike mbele ya Bodi ya Magavana wa IAEA kuhusiana na maudhui tatu
muhimu.
Katika barua hizo tatu alizoziwasilisha
hapo jana Sultaniyeh amesisitiza juu ya ulazima wa kutunzwa taarifa za siri
katika Wakala wa Kimataifa wa Nishati ya Atomiki, na kulalamikia mwenendo wa
baadhi ya nchi za Ulaya wa kutotekeleza wajibu wao kwa IAEA kutokana na
kuendelea kuwekwa silaha za nyuklia katika nchi hizo. Aidha amekosoa mwenendo wa
Marekani wa kuendelea kukiuka mkataba wa kuzuia uundaji na uenezaji silaha za
nyuklia NPT kwa kuendelea kuunda na kueneza silaha hizo hatari katika baadhi ya
nchi za Ulaya. Mwakilishi wa Iran katika Wakala wa Atomiki amelalamikia pia
utendaji wa Amano kuhusiana na utekelezaji majukumu ya ukaguzi na kuwasilisha
matokeo ya ukaguzi huo kwa Bodi ya Magavana wa IAEA.
Katika barua yake ya kwanza kwa
Mkurugenzi Mkuu wa IAEA, Ali Asghar Sultaniyeh amezungumzia Protokali ya
Nyongeza ya wakala huo na kumweleza Amano kwamba, kisheria, hati hiyo haina
ulazima wa utekelezaji bali ni suala la hiyari kwa nchi wanachama wa IAEA, na
kwa sababu hiyo nchi nyingi wanachama ikiwemo Iran zinatekeleza Protokali ya
Nyongeza kwa sura ya hiyari na kujitolea. Barua hiyo ya kwanza imesisitiza kuwa
katika hatua ya kujenga imani na moyo wa kuaminiana Jamhuri ya Kiislamu ya Iran
ilijitolea kuitekeleza kwa hiyari Protokali ya Nyongeza, lakini kwa kuzingatia
uhuru wake wa kitaifa na mamlaka ya kujitawala bado haijaipasisha rasmi itifaki
hiyo na kwa msingi huo hakuna ulazima wa kisheria kwake wa kuitekeleza. Barua
hiyo aidha imekumbusha kuwa licha ya ushirikiano huo ulioonyeshwa na Iran katika
kipindi cha kati ya mwaka 2003 hadi 2006, kwa masikitiko ni kwamba katika
kipindi hicho hicho na kwa mashinikizo ya baadhi ya nchi za Magharibi na kwa
utashi wa kisiasa, Bodi ya Magavana wa IAEA ilipasisha maazimio saba yasiyo ya
kisheria dhidi ya Iran, hatua iliyodhihirisha wazi kwamba faili la nyuklia la
Tehran halishughulikiwi kiufundi wala kisheria bali ni kwa sababu na malengo ya
kisiasa tu.
Barua ya pili ya mwakilishi wa Iran
katika IAEA kwa Mkurugenzi Mkuu wa wala huo imeeleza kuwa ni jambo la
kusikitisha kuona kwamba kwa muda mrefu sasa taarifa za siri zinazowasilishwa na
Iran kwa Wakala wa Atomiki zimekuwa zikivujishwa na kutoka nje ya taasisi hiyo
ya kimataifa. Sultaniyeh amefafanua kuwa mwenendo huo wa kuvujishwa taarifa za
siri zinazowasilishwa kwa IAEA umekuwa jambo la kawaida na kwamba licha ya Iran
kulalamikia hali hiyo Wakala wa Kimataifa wa Nishati ya Atomiki haujachukua
hatua yoyote ya maana juu ya suala hilo.
Katika barua yake ya tatu kwa Yukiya
Amano, mwakilishi wa Iran katika IAEA ameashiria mwenendo wa Marekani na nchi za
Ulaya wa kutowajibika na kutekeleza wajibu na majukumu yao kisheria kutokana na
kuendelea kumiliki silaha za nyuklia na kusisitiza kwamba nchi hizo haziuheshimu
na kuutekeleza mkataba wa NPT. Sultaniyeh amesema Mkurugenzi Mkuu wa IAEA
anatakiwa aliripoti suala hilo na ambalo linapasa kuchukuliwa hatua ya haraka na
Baraza la Usalama la Umoja wa Mataifa
No comments:
Post a Comment
TUPE MAWAZO YAKO